ΔΙΑΛΟΓΙΣΜΟΣ: Τι είναι; Τύποι και Οφέλη
Ο διαλογισμός είναι μια πρακτική που περιλαμβάνει νοητικές και σωματικές τεχνικές για τη βελτίωση της υγείας του εγκεφάλου και της συνολικής ευεξίας. Αν και αρχαία πρακτική, συναντάται σε όλο τον κόσμο.
Τι είναι ο διαλογισμός;
Ο διαλογισμός είναι μια πρακτική που περιλαμβάνει εστίαση ή καθαρισμό του μυαλού χρησιμοποιώντας έναν συνδυασμό νοητικών και σωματικών τεχνικών.
Ανάλογα με τον τύπο διαλογισμού που επιλέγει κάποιος, μπορεί να κάνει διαλογισμό για να χαλαρώσει, να μειώσει το άγχος και το στρες και πολλά άλλα. Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν τον διαλογισμό ακόμη και για να βελτιώσουν την υγεία τους, αλλά και για να προσαρμοστούν στις προκλήσεις της διακοπής των προϊόντων καπνίσματος.
Η πρακτική του διαλογισμού είναι χιλιάδων ετών και αποτελείται από διαφορετικές μορφές που προέρχονται από όλο τον κόσμο. Αλλά η σύγχρονη επιστήμη έχει αρχίσει να μελετά λεπτομερώς αυτήν την πρακτική μόνο τις τελευταίες δεκαετίες. Μερικά από τα μεγαλύτερα άλματα στην κατανόηση του διαλογισμού από την επιστήμη ήταν δυνατά μόνο χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία.
Εξωτερικά, κάποιος που κάνει διαλογισμό μπορεί να μην φαίνεται να κάνει τίποτα άλλο από το να αναπνέει ή να επαναλαμβάνει έναν ήχο ή μια φράση ξανά και ξανά. Μέσα στον εγκέφαλό του, ωστόσο, συμβαίνει κάτι πιο περίπλοκο. Οι σύγχρονες διαγνωστικές και απεικονιστικές τεχνικές, όπως το ηλεκτροεγκεφαλογραφία (EEG) και οι σαρώσεις λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI), δείχνουν ότι ο διαλογισμός μπορεί να επηρεάσει θετικά τον εγκέφαλο και την ψυχική υγεία.
Είναι ο διαλογισμός θρησκευτική πρακτική;
Ναι και ΟΧΙ. Ο διαλογισμός έχει θεμέλια σε αρχαίες φιλοσοφίες και σε πολλές παγκόσμιες θρησκείες, αλλά δεν χρειάζεται να είσαι θρησκευόμενος για να διαλογιστείς.
Μερικά παραδείγματα θρησκευτικών και μη θρησκευτικών μεθόδων διαλογισμού περιλαμβάνουν:
Βουδιστικός: Αρκετές διαφορετικές μορφές διαλογισμού έχουν την προέλευσή τους στον Βουδισμό (ο οποίος θεωρείται και φιλοσοφία και θρησκεία, ειδικά ανάλογα με το έθνος προέλευσης). Ο διαλογισμός Theravadan είναι πιο συνηθισμένος στη Νοτιοανατολική Ασία, ειδικά στην Ινδία και την Ταϊλάνδη. Ο βουδιστικός διαλογισμός Ζεν ξεκίνησε από την Κίνα και διάφορες μορφές του τελικά εξελίχθηκαν αλλού, όπως ο ιαπωνικός βουδιστικός διαλογισμός Ζεν. Ο Θιβετιανός βουδιστικός ταντρικός διαλογισμός προέρχεται από το πρώην έθνος του Θιβέτ, τώρα μια αυτόνομη περιοχή της Κίνας.
Χριστιανικός: Η ενατένιση, η οποία είναι όταν εστιάζεις με προσήλωση σε μια ερώτηση, ιδέα, θρησκευτική έννοια ή θεότητα, είναι μια κοινή πρακτική στον Χριστιανισμό. Η προσευχή συχνά ταξινομείται ως διαλογισμός, ειδικά όταν παίρνει αυτή τη μορφή.
Καθοδήγηση: Αυτή η μη θρησκευτική μορφή διαλογισμού μπορεί να συμβεί με πολλά άτομα ή ένας προς έναν. Είναι μια κοινή τεχνική στις ρυθμίσεις συμβουλευτικής, θεραπείας και ομαδικής υποστήριξης.
Osho: Αυτή η μορφή διαλογισμού, γνωστή και ως «δυναμικός διαλογισμός», προέρχεται από την Ινδία και έχει τις ρίζες της στον Ινδουισμό. Οι ασκήσεις αναπνοής είναι σκόπιμες και δυναμικές.
Σούφι: Ο σουφισμός είναι κλάδος του Ισλάμ και ο διαλογισμός είναι μια κοινή πρακτική μεταξύ των ανθρώπων που τον ακολουθούν.
Ταοϊστικός: Όπως ο Βουδισμός, ο Ταοϊσμός θεωρείται επίσης θρησκεία και φιλοσοφία. Προέρχεται από την Κίνα και είναι περισσότερο γνωστό μέσα από τα γραπτά του ιδρυτή του, Laozi (επίσης γράφεται "Lao Tzu" ή "Lao-Tze").
Υπερβατικό: Αυτή η μορφή διαλογισμού προέρχεται από την Ινδία και δεν είναι θρησκευτική. Περιλαμβάνει τη χρήση μάντρα, οι οποίες είναι φράσεις ή λέξεις στις οποίες εστιάζουν οι άνθρωποι και επαναλαμβάνουν δυνατά ή στο μυαλό τους.
Γιόγκα: Αυτή είναι μια φυσική μορφή διαλογισμού και άσκησης από την Ινδία. Μπορεί να λάβει θρησκευτικές και μη θρησκευτικές μορφές.
Πώς διαλογίζεσαι;
Δεν υπάρχει σωστός τρόπος διαλογισμού. Αυτό συμβαίνει γιατί ο διαλογισμός μπορεί να πάρει πολλές διαφορετικές μορφές. Οι ειδικοί έχουν αναλύσει πρακτικές διαλογισμού και βρήκαν ότι ορισμένες κοινές διαδικασίες συμβαίνουν σε διαφορετικές μορφές διαλογισμού. Αυτές είναι:
Διαλογισμός με επίκεντρο το σώμα. Αυτό μερικές φορές ονομάζεται αυτο-σάρωση. Κάνοντας αυτό το είδος περιλαμβάνει την εστίαση στις φυσικές αισθήσεις που μπορείς να νιώσεις σε όλο σου το σώμα.
Στοχασμός. Αυτό συνήθως περιλαμβάνει τη συγκέντρωση σε μια ερώτηση ή κάποιου είδους αντίφαση χωρίς να αφήνεις το μυαλό σου να περιπλανηθεί.
Διαλογισμός με επίκεντρο το συναίσθημα. Αυτό το είδος διαλογισμού κάνει τον άνθρωπο να εστιάζει σε ένα συγκεκριμένο συναίσθημα. Για παράδειγμα, να εστιάζει στο πώς να είναι ευγενικός με τους άλλους ή σε αυτό που σε κάνει ευτυχισμένο στη ζωή σου.
Διαλογισμός Μάντρα. Αυτό το είδος διαλογισμού περιλαμβάνει επανάληψη (είτε φωναχτά είτε σιωπιλά) και εστίαση σε μια συγκεκριμένη φράση ή ήχο.
Διαλογισμός με κίνηση. Αυτός ο τύπος διαλογισμού μπορεί να περιλαμβάνει την εστίαση στην αναπνοή, το κράτημα της αναπνοής ή την εκτέλεση συγκεκριμένων κινήσεων του σώματος. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει το περπάτημα ενώ εστιάζεις σε αυτό που παρατηρείς γύρω σου.
Διαλογισμός ενσυνειδητότητας. Αυτή η μορφή διαλογισμού έχει να κάνει με το να παραμένεις ενήμερος για το τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή αντί να αφήνεις το μυαλό να περιπλανάται και να ανησυχεί για το παρελθόν ή το μέλλον. Μπορεί επίσης να περιλαμβάνει μια παρόμοια προσέγγιση με τον σωματοκεντρικό διαλογισμό, χρησιμοποιώντας αυτό που νιώθεις σε όλο σου το σώμα ως βάση για την επίγνωσή σας για τον κόσμο γύρω σου.
Οπτικός διαλογισμός. Αυτό το είδος διαλογισμού περιλαμβάνει την εστίαση σε κάτι που μπορεί κάποιος να δει (είτε με τα μάτια του είτε με συγκέντρωση σε μια νοητική εικόνα).
Τι ακριβώς κάνει ο διαλογισμός;
Γενικά, οι άνθρωποι που κάνουν διαλογισμό είναι πιο πιθανό να δουν τα ακόλουθα οφέλη:
Μειωμένα συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης ή διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD).
Βελτιωμένη ικανότητα σκέψης, συγκέντρωσης και επίλυσης προβλημάτων.
Καλύτερη ικανότητα προσαρμογής και υπέρβασης συναισθηματικών προβλημάτων
Επειδή η ψυχική υγεία έχει ισχυρό αντίκτυπο στην υγεία του σώματός, αυτά τα οφέλη συχνά φέρνουν βελτιώσεις στο πόσο καλά κοιμόμαστε, την υψηλή αρτηριακή πίεση και τη λειτουργία της καρδιάς και πολλά άλλα.
Γιατί λειτουργεί ο διαλογισμός;
Χάρη στην πρόοδο της τεχνολογίας, οι ερευνητές και οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης μπορούν να δουν πώς ο διαλογισμός επηρεάζει τον εγκέφαλό μας. Ωστόσο, για να κατανοήσουμε μερικές από αυτές τις αλλαγές, βοηθάμε να γνωρίζουμε λίγα πράγματα για τη δομή του εγκεφάλου.
Στον εγκέφαλό μας, έχουμε δισεκατομμύρια νευρώνες, κύτταρα που χρησιμοποιούν ηλεκτρικά και χημικά σήματα για να στείλουν σήματα ο ένας στον άλλο. Ένας νευρώνας συνδέεται με χιλιάδες άλλους, με αυτόν τον τρόπο οι νευρώνες σας σχηματίζουν δίκτυα σε διάφορα μέρη του εγκεφάλο. Αυτά τα δίκτυα σχηματίζουν διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου, οι οποίες έχουν διαφορετικές δουλειές και ειδικότητες.
Πολλές ερευνητικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνθρωποι που διαλογίζονται τακτικά έχουν ορισμένες διαφορές στη δομή του εγκεφάλου τους. Αυτές οι αλλαγές συνήθως αφορούν τον εγκεφαλικό ιστό που είναι πιο πυκνός ή ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου που είναι μεγαλύτερες από το αναμενόμενο, κάτι που είναι σημάδι ότι οι νευρώνες εκεί έχουν περισσότερες συνδέσεις μεταξύ τους και οι συνδέσεις είναι ισχυρότερες.
Οι επηρεαζόμενες περιοχές του εγκεφάλου είναι συνήθως αυτές που διαχειρίζονται ή ελέγχουν τις αισθήσεις σας (όραση, ακοή κ.λπ.), την ικανότητά σας να σκέφτεστε και να συγκεντρώνεστε και την ικανότητά σας να επεξεργάζεστε τα συναισθήματα. Αυτό σημαίνει ότι ο εγκέφαλος των ανθρώπων που διαλογίζονται τακτικά είναι πιο υγιής και λιγότερο πιθανό να παρουσιάσει απώλεια λειτουργικότητας που σχετίζεται με την ηλικία. Έχουν επίσης μια ισχυρότερη ικανότητα να αντιμετωπίζουν και να επεξεργάζονται αρνητικά συναισθήματα όπως ο φόβος, ο θυμός και η θλίψη.
Πώς ξεκινάω τον καθημερινό διαλογισμό;
Με τόσους πολλούς διαφορετικούς τύπους διαλογισμού για να διαλέξει κανείς, είναι φυσικό να μην ξέρεις ποιος θα σου αρέσει περισσότερο ή ποιος θα σου είναι πιο χρήσιμος. Ευτυχώς, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να το περιορίσεις.
Έρευνα. Η εκμάθηση για τους διαφορετικούς τύπους διαλογισμού είναι ένα καλό πρώτο βήμα για την επιλογή ενός. Μπορείς να κάνεις αυτήν την έρευνα σε βιβλία από μια τοπική βιβλιοθήκη ή βιβλιοπωλείο ή στο διαδίκτυο.
Μιλήσε με κάποιο πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Ο πάροχος πρωτοβάθμιας περίθαλψης ή ένας πάροχος ψυχικής υγείας είναι και οι δύο εξαιρετικές πηγές πληροφοριών για τον διαλογισμό. Μπορούν να βοηθήσουν να βρείς προγράμματα διαλογισμού και εκπαιδευτές στην περιοχή σου.
Ζήτησε καθοδήγηση. Είτε προέρχεται από άτομα που γνωρίζεις ή άτομα με παρόμοια ενδιαφέροντα στο διαδίκτυο, πολλοί άνθρωποι γνωρίζουν και εξασκούν τον διαλογισμό. Εάν δεν γνωρίζεις κανέναν άμεσα, ιστότοποι και κοινωνικές πλατφόρμες όπως το YouTube ή το Reddit μπορεί να είναι ένα καλό μέρος για να ξεκινήσεις. Υπάρχουν ακόμη και εφαρμογές smartphone που μπορούν να σε βοηθήσουν να διαλογιστείς.
Μόλις βρείς έναν τύπο διαλογισμού για να δοκιμάσεις, οι παρακάτω συμβουλές μπορούν να σε βοηθήσουν:
Μάθε τι σου αρέσει. Μερικοί άνθρωποι προτιμούν το διαλογισμό το πρωί και άλλοι το βράδυ. Διαλέξε όποια ώρα σου ταιριάζει καλύτερα!
Βρες το χρόνο. Αφιέρωσε χρόνο στη μέρα σου για διαλογισμό και κάνε τον μέρος της ρουτίνας σου. Ο τακτικός διαλογισμός είναι το κλειδί για να αποκομίσεις τα μεγαλύτερα οφέλη από αυτή την πρακτική.
Ρύθμισε το περιβάλλον σου. Ο διαλογισμός είναι καλύτερος σε ένα μέρος που είναι ήσυχο, ήρεμο και άνετο. Ορισμένες μορφές διαλογισμού περιλαμβάνουν το να κάθεται κανείς όρθιος και άλλες περιλαμβάνουν την κατάκλιση. Μερικοί απαιτούν ακόμη και περπάτημα, οπότε μπορεί να θέλεις να βρείς ένα πάρκο ή μονοπάτι πεζοπορίας που σου αρέσει.
Μην φοβάσαι να ζητήσεις βοήθεια. Εάν ο διαλογισμός δεν έρχεται εύκολα, σίγουρα δεν είσαι μόνος. Εξερεύνησε πόρους, είτε αυτοπροσώπως είτε διαδικτυακά, και ζητήσε καθοδήγηση. Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είναι παθιασμένοι με τον διαλογισμό που μπορούν να προσφέρουν πληροφορίες. Μπορεί ακόμη και να βρείς έναν εκπαιδευτή διαλογισμού ή ένα μάθημα κοντά σου.